MÎRHÂND’IN RAVZATU'S-SAFÂ FÎ SÎRETİ’L-ENBİYÂʾ VE’LMÜLÛK VE’L HULEFÂ ESERİNDE FÂTIMÎLERE DAİR KAYITLARIN TERCÜMESİ

ÖMER NARİN

Öz


Timur dönemi tarihçilerinden olan Mîrhând, 1433 yılında Belh’te dünyaya gelmiştir. Onun Ravzatu's-Safâ adlı eseri, İslam dünyasında “vekayi-nâme”, Batı literatüründe ise, “kronik” adı verilen genel bir tarih kitabıdır. Daha yazıldığı dönemde sadece İslam beldelerinde değil, Avrupa’da da şöhret bulmuştur. Mîrhând eserinde; kendisinden önce kaleme alınmış 50 kadar Arapça ve Farsça eserden istifade ettiğini belirtir. Eserin IV. Cildinde Fâtımîler Devleti tarihine yer verilmiştir. Mîrhând, bu kısımda sadece Fâtımîler’in siyasî tarihini ele almakla kalmaz, Fâtımî halifelerinin kişisel özelliklerine de geniş yer verir. Bunun yanı sıra devletin dâhilî ve haricî durumu, komşu devletler ile münasebetleri ve yıkılış süreci Mîrhând’ın kendine has üslubuyla anlatılır.

Çalışmamızda,  Fâtımî Devleti’nin kuruluş evresi hakkında bilgi verildikten sonra, Mîrhând ve eseri Ravzatu's-Safâ hakkında tanıtım mahiyetinde özet bir bilgi sunulmuştur. Ardından eserde yer alan Fâtımîler kısmının belki de en çarpıcı kesiti olan Fâtımî halifeleri bölümü tercüme edilmiştir. Ayrıca metin üzerinden gerekli açıklamalar yapmak suretiyle dipnotta gösterilmiştir.


Tam Metin:

PDF

Referanslar


Ağırakça, A. (1989). Büvehîler Devrinde Türk Kumandanları II Alptekin. Türklük Araştırmaları Dergisi, 4, 1-18.

Ağırakça, A. (2000). İhşîdîler. İslam Ansiklopedisi. (C. 21, s. 551-553) İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yay.

Aka, İ. (2005). Mîrhând. İslam Ansiklopedisi. (C. 30, s. 156-157). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yay.

Biçer, B. & Sağlam, A. (2016). Türklerin İslâmı Kabulü, İlk Müslüman Türk Devletleri ve Moğollar. Selim Hilmi Özkan (Ed.), Orta Çağ Tarihi (s. 259- 333). İstanbul: İdeal Kültür Yay.

Ceran, İ. (2009). Sicilmâse. İslam Ansiklopedisi. (C. 37, s. 136-138). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yay.

Çelik, A. (2012). Fâtımîler Devleti’nde Bir Türk Komutan Alptekin. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12/1, 283-296.

Çelik, A. (2007). Kuruluş Dönemi Fâtımîler Devleti, Elazığ: Bizim Büro Basımevi.

Çelik, A. (2005). Fâtımîler Devletinin Kuruluşu. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15/2, 2005.

Çelik, A. (2018). Fâtımîler Devleti Tarihi. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yay.

Çetin, O. (1998). Horasan. İslam Ansiklopedisi. (C. 18, s. 234-241). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yay.

el-Bağdâdî. (2019). Merâsidü’l-Ittılâ’ Alâ Esmâi’l-Emkine Ve’l-Bikâ’, (C. II), (H. İbrahim Gök, Terc.). Ankara: Türk Tarih Kurumu Yay.

es-Sakkâr, S. (2007). Remle. İslam Ansiklopedisi. (C. 34, s. 560-561). Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yay.

Mîrhând. (2019a). Gazneliler-Ravzatu's-Safa (Müluk-i Gazneviyye), (3. bs.). (Erkan Göksu, Terc.). İstanbul: Kronik Yay.

Mîrhând. (2019b). Tarih-i Ravzatü's-Safâ Fî Sireti'l-Enbiyâ Ve'l-Muluk Ve'l Hülefâ, (C.1). (Mürsel Öztürk, çev.). Ankara: Türk Tarih Kurumu Yay.

Mîrhând. (2015). Ravzatu’s-Safa fi Sireti’l-Enbiya ve’Müluk ve’l-Hulefa (Tabaka-i Selçukiyye), (Erkan Göksu, Terc.). Ankara: Türk Tarih Kurumu Yay.

Mîrhand. (1385). Târîh-i Ravzatü’s-Sefâ fî Sȋreti’l-Enbiyâ ve’l-Mülûk ve’l-Hulefâ, (C. VI). (Cemşid Kiyanfer, haz.). Tahran: İntişarât-ı Esâtir.

Günaltay, M. Ş. (1991). İslam Tarihinin Kaynakları, İstanbul: Endülüs Yay.

İbnü’l-Esir. (1989). el-Kâmil Fit – Tarih, (C. 8). İstanbul: Bahar Yay.

İbn Kesir. (1994). el-Bidaye ve’n-Nihaye, (C. 11). (Mehdi Ali Seçkin, haz.). İstanbul: Çağrı Yay.

Kallek, C. (2008). Rıtl. İslam Ansiklopedisi. (C. 35, s. 52-55). Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları İstanbul, 2008.

Karaismailoğlu, A. (1988). Acem. İslam Ansiklopedisi. (C. 1, s. 321). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yay.

Kavas, A. (2003). Mehdiye. İslam Ansiklopedisi. (C. 28, s. 386-387). Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yay.

Kavas, A. (2008). Saîd. İslam Ansiklopedisi. (C. 35, s. 544-546). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yay.

Küçükaşçı, M. S. (1998). Hicaz. İslam Ansiklopedisi. (C. 17, s. 432-437). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yay.

Öz, M. (2012). Ubeydullah el-Mehdî. İslam Ansiklopedisi. (C. 42, s. 23-25). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yay.

Öz, M. (1994). Ebû Abdullah eş-Şiî”, İslam Ansiklopedisi. (C. 10, s. 85-87). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yay.

Özaydın, A. (1988). Ağlebîler. İslam Ansiklopedisi. (C. 1, s. 475-478). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yay.

Özaydın, A. (2009). Sâlih b. Mirdâs. İslam Ansiklopedisi. (C. 36, s. 41). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yay.

Özkuyumcu, N. (2008). Rüstemîler. İslam Ansiklopedisi. (C. 35, s. 295-296). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yay.

Özkuyumcu, N. (2002). Kayrevan. İslam Ansiklopedisi. (C. 25, s. 88-90). Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yay.

Özkuyumcu, N. (2000). İfrîkıye. İslam Ansiklopedisi. (C. 21, s. 15-16). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yay.

Razûk, M. (2000). İdrîsîler” İslam Ansiklopedisi. (C. 21, s. 495-497). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yay.

Seyyid, E. F. Fâtımîler. İslam Ansiklopedisi. (C. 12, s. 228-237). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yay.

Şeşen, R. (1993). Cezîre. İslam Ansiklopedisi. (C. 7, s. 509-511). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yay.

Şeşen, Ramazan. (1998). Müslümanlarda Tarih-Coğrafya Yazıcılığı. İstanbul: İslam Tarih, Sanat ve Kültürünü Araştırma Vakfı.

Tokuş, Ö. (2014). Fâtımîler İle Sicilya ve Güney İtalya Arasındaki Münasebetler. Tarih Dergisi, 59/1, 27-55.

Tomar, C. (2009). Sittülmülk. İslam Ansiklopedisi. (C. 37, s. 276-277). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yay.

Tomar, C. (2010). Şam. İslam Ansiklopedisi. (C. 38, s. 311-315). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yay.

Yıldız, H. D. (1992). Berberîler. İslam Ansiklopedisi. (C. 5, s. 478-483). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yay.

Zeki, İ. (2019). Gazneli Mahmud’un Din Politikası. Konya: Çizgi Yay.


Refback'ler

  • Şu halde refbacks yoktur.


Selçuk Üniversitesi Selçuklu Araştırmaları Dergisi Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı (CC BY-NC 4.0) ile lisanslanmıştır.