Suriye’de Kürt Varlığı

Öz

Orta Doğu’nun yerli halklarından olan Kürtler yoğun olarak, Türkiye’nin güney ve doğusunda, Irak’ın kuzeyinde, İran’ın güney ve batısında ve Suriye’nin kuzeyinde yaşamaktadır. Kürtlerin anavatanın genel olarak Yukarı Mezopotamya ve İran’da Zagros Dağları çevresi olduğu kabul edilmektedir. Türkiye ve Suriye gibi diğer bölgelere ise Kürtlerin ne zaman nasıl gittikleri tartışmalı bir konudur. Öncelikle belirtelim ki Türkiye’de, Suriye Kürtlerin tarihi akademik düzeyde ele alınıp araştırma yapılmamıştır.  Bu konudaki tek araştırma Kadri Yıldırım’a aittir. Suriye Kürtleri ile ilgili olarak bugünkü bilgi ve kabullerin tamamı siyasi polemik ve iddialardan ibarettir. Suriye Kürtlerinin temsilcisi olduğunu söyleyen PYD yöneticileri Şam yönetimiyle girdikleri tartışmalarda: “Biz burada iken siz yoktunuz” demiş ve Suriye Kürtlerin Suriye’de Araplardan daha eski olduğunu iddia etmiştir. Sözde bir kısım Kürt araştırmacılar ise Kuzey Suriye’nin Kürtlerin anavatanı olduğunu sanmaktadır. Bu makalede Suriye’de Kürt Varlığı araştırılacaktır.

Suriye’yi konu alan İslamiyet öncesi hiçbir kaynakta, Suriye’deki Kürt varlığından söz edilmemiştir. Tespit edebildiğimiz bilgilere göre, İslamiyet’ten önce Suriye’de Kürt olmadığı ve Kuzey Suriye Kürtlerin anavatanı olmadığı gerçeği netleşmiştir. İslami dönem tarih kaynaklarına bakıldığı zaman ise X. yüzyıldan önce Suriye’de Kürt adı geçmemektedir. Kürt yerleşim birimi olarak ise bir Kürt köyünden ve Şam civarında bir Kürt mahallesinden söz edilmektedir. Bu makalede Kuzey Suriye’de yaşayan ve nüfuslarının yaklaşık olarak iki milyon civarında olduğu söylenen Kürtlerin buraya ne zaman nasıl geldiği sorusunun cevabı aranacaktır.

Key Words

Suriye, Kürt, Aşiret, Göç, Savaş