BÜVEYHOĞULLARININ SARAYINDA GÖREVLİ OLAN SABİÎ DİNLİ TARİHÇİLER

Öz

“Sâbiî” kelimesi hem bir topluluğu işaret ettiği gibi hem de İbrahimî dinlerin dışında farklı bir inanca mensup olanları göstermektedir. Bu sebeple etnik veya dinî bir ifade mi olduğu konusu açıklığa kavuşmuş değildir. Fakat bu makalede Harran dolaylarında yaşayan, bu sebeple “Harranlı Sâbiîler” olarak da adlandırılan, felsefe, tıp, tarih, edebiyat gibi pek çok alanda yaptıkları çalışmalarla ön plana çıkan ve Harran’ın bir kültür merkezi haline gelmesine katkı sağlayan Sâbiî adı verilen zümre kastedilmiştir.

Bilindiği üzere Abbâsîler döneminde kültürel çalışmalara oldukça önem verilmiş, ilim adamları devlet kademelerinde çeşitli görevlere getirilmiştir. Bu durum Abbâsîlerin giderek zayıflaması ve halifelik makamının kontrolünün yavaş yavaş Büveyhîlere geçmesi, Büveyhîlerin giderek güçlenmesiyle de devam etmiştir. Büveyhîler de saraylarını ilim adamlarına açmışlardır. Bunlardan özellikle o dönemdeki tarihî gelişmelerin günümüze kadar ulaşmasında büyük katkısı olan Sabiî tarihçiler dikkat çekmektedir. Dolayısıyla bu çalışmanın amacı, Büveyhoğullarının sarayında görevli olan Sabiî tarihçiler araştırılarak, onların yaptıkları çalışmalarla günümüze sağladıkları tarihî katkıyı ortaya koymaktır. Bu maksatla öncelikle kısaca Büveyhoğullarından ve Sâbiîlikten bahsedilerek ardından Sabiî tarihçilerle ilgili malumat verilecektir.