ANADOLU’DA BİR SELÇUKLU PRENSİ: KUTALMIŞOĞLU MANSUR VE FAALİYETLERİ (1063-1078)

Öz

Türkiye Selçuklu Devleti’nin kuruluş süreci söz konusu olduğunda modern araştırmacılar genellikle Kutalmış oğlu Süleyman-şah’ın faaliyetlerine odaklanmaktadır. Oysaki Kutalmış’ın Alp Arslan tarafından mağlup edilerek öldürülmesinden sonra Anadolu’ya gelen ve burada bir varlık mücadelesi veren dört oğlu arasında Süleyman-şah kadar Mansur’un faaliyetleri de Anadolu topraklarında bir Selçuklu şubesinin kurulması noktasında önem arz etmektedir. Diğer kardeşlerin Kuzey Suriye’de kalmasının aksine bu bölgede kendilerine hareket alanı bulunmadığını çabucak kavrayan Mansur ve Süleyman, Batı Anadolu’ya yönelerek Bizans’ın saltanat kavgalarına müdahil olmuşlar ve dönemin politik şartlarından istifade ile bu uzak hedeflerini gerçekleştirmeye çalışmışlardır. Başlangıçta güçlü bir işbirliği yaptıkları bilinen bu iki kardeşin daha sonra Anadolu’da kurulacak Selçuklu Devleti’nin lideri olma hususunda karşı karşıya geldikleri iddia edilir. Bu makalede, dönemin kaynaklarında yer alan bilgiler üzerinden Kutalmış oğlu Mansur’un Anadolu’daki egemenlik mücadelesi irdelenerek bu kritik iddia sorgulanacaktır.