TARİH ÖNCESİNDEN BİZANS DÖNEMİNE KADAR KONYA ULAŞIMI VE BALKAYALAR-BAĞIRSIKDERE KALESİ

Öz

Yaklaşık 1 milyon yıl öncesine giden Konya Bölgesindeki insan varlığı bölgenin Anadolu Tarihi içindeki geçmişini ortaya koyar. Doğu, batı ve kuzey, güney yollarının kesişmekte olan Konya coğrafyası bereketli ovaları ve su kaynakları sadece ulaşım değil bir yerleşim coğrafyasını da oluşturmuştur. Konya ovasının merkezinde yer alan beş bin yıllık tarihi ile Konya (Ikkuwaniya) kenti bir geçiş noktası olmasından öte siyasi, dini ve ticari kimliği ile kültürlerin buluşma merkezi hüviyetindedir. Bu yüzden tarih boyunca komşusu ya da daha uzakta bulunan küresel çaptaki siyasal güç odaklarının hedefi olmuştur. Kent, bu türden antik dönemde bir çok saldırıya uğrayıp yağma ve yıkımlar yaşamıştır.

            Orta Çağ’da Müslümanların VII. Yüzyılda Doğu Akdeniz’de bulunan Kudüs başta olmak üzere belli başlı  dini merkezleri ele geçirmeleri sonucunda İstanbul’a uzanan kara yollarının Konya üzerinde olması bölgeyi daha önemli hale getirmiştir. Önceleri Arap-Bizans mücadelelerinde askeri bir üs gibi sınır kenti olarak dikkat çeken Konya Türklerin bölgeyi ele geçirmeleri ile merkezi bir hüviyet kazanmıştır.

             Bu nedenle önceleri imparatorluk merkezleri arasında bir geçiş koridoru şeklinde olan Konya’nın ulaşım ağının bu dönemde merkezileştiğini göstermektedir. Bölgenin bu önemini anlayabilmek için Neolitik Çağ’dan itibaren on bin yıllık ulaşım ağına bakarak, Hitit, Frig, Lidya, Pers, Hellenistik ve Roma dönemleri Konya çevresi ulaşım ağından söz edilip, son yıllarda Myriokephalon olarak düşünülen ve tartışılan  Balkayalar-Bağırsık Dere Kalesi çevresinin jeopolitiği üzerinde durulacaktır.