COĞRAFİ PERSPEKTİFTEN MYRİOKEFALON SAVAŞI’NIN YERİ VE KONYA BAĞIRSAK BOĞAZI

Öz

Myriokephalon Savaşı (17 Eylül 1176), milli tarihimizin önemli dönüm noktalarından biridir. Maalesef bilim dünyasında bu savaşın yeriyle ilgili tartışmalar uzun zamandır devam etmektedir. Bugüne kadar savaşın yapıldığı ileri sürülen bütün yerler, batıda Denizli ile doğuda Konya arasına tekabül eden bölgede dağılış gösterdiği dikkati çekmektedir. Makalede, 11. ve 12. yüzyıllarda kaleme alınan kronik-tarihi kaynaklarda savaş yerinin konumuyla ilgili temel bilgi - veri ve coğrafi adlar ayırt edilmiş ve bunlar coğrafya biliminin sağladığı imkânlarla ayrıntılı şekilde irdelenmiştir. Böylece savaşın yapıldığı yer ve konumu coğrafi bakış açısıyla tespit edilmeye çalışılmıştır.  

Makalede özellikle Le Connétable Sěmpad kroniğinde savaşın, Konya’ya uzak olmayan bir yerde, o gün yıkık ve terk edilmiş olan Meldinis Kalesi (Hisar-ı Meldos/ Kale Tepe)’nin önünde yapıldığına dair açık ifadelerin varlığı, savaş yerinin tespiti bakımından kilit öneme sahiptir. Chronique de Michel le Syrien’de geçen, İmparatorun çok geçmeden Türklerin arazisinde beş günlük yolculuk mesafesine hızlı şekilde ilerlediği ve Rumların, Konya yakınlarına ulaştığı, [şehre] bir günlük yürüyüş mesafesine geldiği yönünde konumla ilgili verdiği bilgiler de Sěmpad ile örtüşür niteliktedir. Keza Ioannes Kinnamos, İmparator Manuel’in 1146 yılında yaptığı Konya seferi bağlamında Tzibrelitzemani / Cybrilcymani Geçidi’nin konumunu Beyşehir Gölü’yle ilişkilendirerek anlatmıştır. Bunlar ve diğer kroniklerde ayırt edilen çok sayıdaki konum bilgisi - verilerin, ön yargılardan uzak, tarafsız ve ilmi bir bakışla irdelenip değerlendirildiğinde; savaşın Konya Bağırsak Boğazı’nda yapıldığına dair görüşü açık bir şekilde doğruladığı görülmektedir.