TÜRKİYE SELÇUKLU DEVLETİNİN TEMEL İÇ VE DIŞ POLİTİKALARI VE SULTAN I. GIYÂSEDDÎN KEYHÜSREV (1192-1196, 1205-1211)

Öz

Türklerin Malazgirt zaferinden itibaren 15-20 yıl içinde Anadolu’yu fethetmeleri ve burada kendi devletlerini kurmalarından sonra Batı dünyası ile Bizans’ın başlıca gayesi, Türkiye Selçuklu Devletini yıkmak ve Türkleri Anadolu’dan geldikleri yere atmak veya bu ülkede imha etmek olmuştur. Bunlar karşılık Türkiye Selçuklu hükümdarları da Türk tarihinin en ağır ve en çetin vatan savunması yapmışlardır. Onlar bununla da kalmamışlar, II Haçlı serleri sonucunda (1147-1148) Batı dünyasının, Miryokefalon zaferi sonucunda da (1176) Bizans’ın emellerine tamamen son vererek, Anadolu’yu istikrara kavuşturmuşlardır. Bundan sonra Türkiye Selçuklu hükümdarlarından Sultan I. Gıyâseddîn Keyhüsrev (1205-1211), devletlerini maddeten ve manen geliştirmek için bazı temel iç ve dış politikalar uygulamışlardır. Bu politikalardan biri, devleti sarılmış bir kara devleti olmaktan kurtarıp doğal sınırlarına ulaştırmak, diğeri de Selçuklu ekonomisini dış dünyaya açmak ve onunla bütünleştirmektir. Sultan Keyhüsrev’in temelini attığı bu politikalar, oğulları İzzeddîn Keykâvus (1211-1220) ve Alâeddîn Keykubâd (1220-1237) tarafından devam edilerek, gerçek hedefine ulaştırılmıştır. Böylece Anadolu, tarihinin hiçbir devrinde görülmemiş şekilde iktisadî ve medenî bakımdan büyük bir gelişmeye sahne olmuştur.

Bu küçük araştırmanın gayesi, Sultan I. Gıyâseddîn Keyhüsrev’in, özelliği ve önemi henüz tam olarak ortaya konamamış olan bu iki temel politikasını ve diğer faaliyetlerini ortaya koyarak, bu başarılı sultanın tarihte oynadığı rolü belirtmektir.