PISIDIA ANTIOKHEIA’DA BULUNAN İLHANLI SİKKELERİ

Öz

Göller yöresinde yer alan Pisidia Antiokheia antik kenti, Akdeniz’i İç Anadolu’ya bağlayan yolların kavşak noktasında yer almasından dolayı, Erken Demir Çağından Anadolu beylikler döneminin sonuna kadar askeri ve stratejik açıdan önemini yitirmemiştir. Ayrıca erken dönemlerden itibaren Phrygia’nın, Pisidia’nın ve komşu bölgelerin haç merkezi görevini üstlenen kentin Bizans sonrası ile ilgili arkeolojik ve epikrafik veriler henüz oldukça yetersizdir. Bu çalışmada, 2021 yılında Pisidia Antiokheia Men Tapınağı ve Kutsal Alanında yapılan kazılarda, açığa çıkarılan sikkeler ve bu sikkelerin bulundukları alan ile Selçuklu ve Beylikler Dönemi değerlendirilmiştir. Bu kapsamda kesin bilgiler sunması açısından buluntu alanı ile bölgenin tarihi ve coğrafyasına da kısaca değinilmiştir. Sikkelerin açığa çıkarıldığı Tapınak ve Kutsal Alan, Hellenistik ve Roma İmparatorluk dönemlerinde en görkemli çağlarını yaşamıştır. Hıristiyanlığın, Bizans Devletinin resmi dini olduğu MS 4. yüzyılın sonlarına kadar da bu önemini devam ettirmiştir. Bu tarihten sonra tapınağın yanı başına yapılan kilise ile yeni din, alana tamamen egemen olmuş ve burası, Hristiyanlık kutsal alanına dönüştürülmüştür. Tapınağın inşa edildiği alanda tapınaktan önce yapılmış gözetleme kuleleri de bulunmaktadır. Bu kuleler İç Anadolu’dan gelen, Ege ve Akdeniz’e geçen yolun en iyi kontrol edildiği noktada 1600 m yüksekliğinde olan bir dağın üzerinde Yalvaç ve Şarkikaraağaç Ovalarına hâkim bir konumdadır. Her ne kadar sikkelerin ele geçmiş olduğu alanda Selçuklu ve Beylikler Dönemine ait anıtsal yapılar görülmese de bölgedeki diğer kalelerde bu uygarlıkların izlerine rastlanmaktadır. Men Kutsal Alanında insitu bulunan sikkeler, alanın İlhanlılar (Anadolu Beylikler) Döneminde aktif bir biçimde kullanıldığını belgelerken, İlhanlılar öncesi de kullanılma ihtimalini akla getirmektedir.