MOĞOLLARIN RUS KNEZLİKLERİ İLE DOĞU VE ORTA AVRUPA TOPRAKLARINI İSTİLASI (1236-1242)

Burak Çelik

Öz


Yüzyıllar boyunca Orta Avrupa, çeşitli halkların (Cermen, Vizigot vb.) istilasına uğramış, bundan büyük zararlar almıştır. Ancak Avrupa’ya esas zararı Asya steplerinden süratli atları ve güçlü teşkilatçı yapıları ile üzerine gelen kavimlerin şiddetli istilaları olmuştur. Attila önderliğindeki Hunlar, bunu ilk başlatan kavim olmuş, Galya ve İtalya’ya kadar inmişlerdir. Bu esnada önlerine katıp göçe zorladıkları kavimler, Avrupa’nın demografik yapısında önemli ölçüde değişikliklere neden olmuştur. İkinci büyük istilayı ise Çoçi’nin oğlu Batu ve meşhur Moğol komutan Sübetey’in liderliğindeki Moğollar gerçekleştirmişlerdir. Karadeniz’in kuzeyinden çizdikleri bir rota ile önce Kıpçakları ve Bulgarları, ardından Rusları boyundurukları altına almışlar, en sonunda Macaristan’ı istila etmişlerdir. Çalışmamızda Orta Avrupa’nın Moğollar tarafından istilası, bu süreci hazırlayan olaylar kronolojik bir şekilde ele alınacak ve istilanın genel bir değerlendirmesi yapılacaktır.


Tam Metin:

PDF

Referanslar


Bilgin, A. Azmi – Hacıeminoğlu, Necmettin, “Kıpçaklar”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, XXV, Ankara 2002, ss. 421-424.

Abûl Farac, Gregory, Abû’l Farac Tarihi, (Çev. Ö. R. Doğrul), Türk

Tarih Kurumu Yayınları, II, Ankara 1987, ss. 495-496.

Anonim, Moğolların Gizli Tarihi I. Tercüme, (Çev. Ahmet Temir),

Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 1986.

Apak, Âdem, Anahatlarıyla İslâm Tarihi (4) (Abbasiler Dönemi),

Ensar Neşriyat, 2014 İstanbul.

Atwood, Christopher P., Encyclopedia of Mongolia and the Mongol

Empire, Fact On File Inc., New York 2004.

Breschanider, E., Medieval Researches From Eastern Asiatic

Sources, Trubner & Co., Ludgate Hill, London 1888

Chambers, James, The Devil’s Horsemen the Mongol Invansion of

Europe, Book Club, London 1979.

Cheshire, Harold T., “The Great Tartar Invasion of Europe”, The

Slavonic Review, vol. 5, no. 13, 1926, pp. 89-105.

Curta, Florin, Eastern Europe in the Middle Ages (500–1300), Brill,

Leiden 2019.

Curta, Florin, The Other Europe in the Middle Ages: Avars, Bulgars,

Khazars and Cumans (East Central and Eastern Europe in the

Middle Ages, 450-1450), Brill, Leiden 2008.

Cüveynî, Alaaddin Ata Melik, Tarih-i Cihan Güşa, (Çev. Mürsel

Öztürk), Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 2013.

d’Ohhson, A. Konstantin, Moğol Tarihi, Denizler İmparatoru Cengiz,

(Çev. Bagatur Apaydın), Nesnel Yayınları, İstanbul 2008.

Engel, Pal, The Realm Of St. Stephan A History of Medieval

Hungary, 895–1526, (Trans. Andrew Ayton), I. B. Tauris Publishers,

London 2009.

Fennell, John, The Crisis of Medieval Russia 1200-1304, Routledge,

New York 2014, pp. 64-65; Dimnik, Martin, The Dynasty of

Chernigov 1146-1246, Cambridge University Press, New York 2003.

Grigor, Aknerli, Okçu Milletin Tarihi, (Çev. Hrant D. Andreasyan),

Yeditepe Yayınevi, İstanbul 2012.

Grousset, Rene, Bozkır İmparatorluğu, Atilla, Cengiz Han, Timur,

(Çev. M. Reşat Uzmen), Ötüken Yayınları, İstanbul 1996.

Hemedanî, Reşîduddin Fazlullah, The Successors of Genghis Khan,

(Trans. John Boyle), Columbia University Press, New York and

London 1971.

İbn Kesîr, el-Bidâye ve’n-Nihâye Büyük İslâm Tarihi, (Çev. Mehmet

Keskin), Çağrı Yayınları, VII, İstanbul 2000.

Jackson, Peter, The Mongols and the West 1221-1410, Taylor &

Francis, New York 2014.

Kennedy, Hugh, Mongols, Huns & Vikings Nomads at War,

Cassell&Co, London 2002.

Kiragos, Genceli, Moğol İstilası 1220-1265, (Terc. Mahmut Kemal

Bey), Post Yayınevi, İstanbul 2018.

Konukçu, Enver, “Berke Han”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, V, İstanbul 1992, s. 506.

MacArtney, C. A., “Where Was "Black Wallachia" in the Thirteenth

Century?”, The Journal of the Royal Asiatic Society of Great Britain

and Ireland, no. 2, 1940, pp. 198-200.

McDaniel, Ryan James, The Mongol invasions of the Near East, San

Jose State University, (Unpulished Dissertation’s Thesis), San Jose

Muhammedoğlu, Aliyev Salih, “Derbend”, Türkiye Diyanet Vakfı

İslam Ansiklopedisi, IX, İstanbul 1994, ss. 164-166.

Kafalı, Mustafa, “Cuci Han”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm

Ansiklopedisi, C. 8, İstanbul 1993, ss. 78-79.

Nesevî, Celâlüttin Harzemşah, (Terc. Necip Asım), Türk Tarih

Kurumu Yayınları, İstanbul 1934.

Nossov, Konstantin S., Medieval Russian Fortresses AD 862–1480,

Osprey Publishing, Oxford 2007.

Özcan, Altay Tayfun, Moğol-Rus İlişkileri (1223-1341), Ege

Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Doktora Tezi), İzmir 2010.

Pow, Stephen, - Liao, Jingjing, “Subutai: Sorting Fact from Fiction

Surrounding the Mongol Empire’s Greatest General (With

Translations of Subutai’s Two Biographies in the Yuan Shi)”, Journal

of Chinese Military History, no. 7, 2018, pp. 37-76.

Rachewilt-z, İgor de, In The Service of The Khan Eminent

Personalities of The Early Mongol Yüan Period, Harrassowitz

Verlag, Wiesbaden 1993.

Roux, Jean-Paul, Orta Asya Tarih ve Uygarlık, (Çev. Lale Arslan),

Kabalcı Yayınları, İstanbul 2006.

Rubruk, Wilhelm Von, Moğolların Büyük Hanı’na Seyehat 13.

Yüzyılda İstanbul’dan Karakutum’a Yolculuk, (Çev. Ergin Ayan),

Kronik Kitabevi, İstanbul 2019.

Rudenko, K. A., “The Mongol Conquests and Their Reflection in

Material Culture of the Peoples of the Middle Volga and Kama

Regions (the 13th–early 14th centuries; according to the

archaeological data)”, Golden Horde Review, vol. 6, no. 4, 2014,

pp. 134-144.

Rybatzki, Volker, Die Personennamen Und Titel Der

Mittelmongolıschen Dokumente Eine Lexikalische Untersuchung,

Yliopistopaino Oy, Helsinki 2006.

Slappy Sean, Command and Control Began With Subotai Bahadur,

the Thirteenth Century Mongol General, Marine Corps University,

(Unpublished Master’s Thesis), Virginia 2010.

Sinor, Denis, “The Mongols In West”, Journal of Asian History, vol.

, no. 1, 1999, pp. 1-44.

Sverdrup, Carl Fredrik, The Mongol Conquests The Military

Operation of Genghis Khan and Sübe’etei, Helion & Company

Limited, England 2016.

The Hypatian Chronicle: The Galician–Volynian Chronicle, (Trans.

George A. Perfecky), München: Willhelm Fin Verlag, II, vol. 16,

München 1973.

The Nikonian Chronicle From the Year 1132-1240 (Volume Two),

(Trans. Serge A. And Betty J. Zenkovsky), The Kingston Press, New

Jersey 1984.

Turnbull, Stephen, Genghis Khan & the Mongol Conquests 1190-

, Osprey Publishing, Oxford 2003.

Vardan, Müverrih, Türk Fetihleri Tarihi (889-1269), (Çev. Hrant. D.

Andreasyan), Post Yayınevi, İstanbul 2017.

Vernadsky, George, A History of Russia, Yale University Press, New

Haven 1944.

Welsh, William E., “The Mongol Devastation of Polond the Battle of

Legnica”, Medieval Warfare, vol. 5, no. 6, 2016, pp. 26-34.

Zenkovsky, Serge A., Medieval Russia’s Epics, Chronicles, and Tales,

E. P. Dutton & Co., Inc, New York 1974.

Zimonyi, Istvan, “Moğolların Batı Seferleri”, (Çev. Şeyma Gezer),

Türk Tarihi Araştırmaları Dergisi, C. 4, S. 1, 2019, s. 419-452.


Refback'ler

  • Şu halde refbacks yoktur.


Selçuk Üniversitesi Selçuklu Araştırmaları Dergisi Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı (CC BY-NC 4.0) ile lisanslanmıştır.