SELÇUKLULARIN ORTAYA ÇIKIŞI SIRASINDA REY ŞEHRİNİN DURUMU

Öz

Orta İran’ın önemli şehri Rey, İslam hâkimiyeti ile birlikte büyük bir değişim-dönüşüm geçirmiştir. IX. yüzyılın ilk yarısına kadar Arap hâkimiyetinin yaşandığı şehirde, Abbâsîlerin zayıflaması ile birlikte İran asıllı hânedanlar idâreyi eline almışlardır.  IX. yüzyılın ikinci yarısı ile X. yüzyılın ilk yarısı arasında genel itibariyle bir karışıklık döneminin yaşanmasının ardından Büveyhîlerin iktidârı ele geçirmesi ile birlikte bu devletin Cibâl kolunun başşehri olmuştur. XI. yüzyılın başına kadar istikrârlı bir şekilde varlığını devam ettiren şehir bu tarihten itibaren Selçukluların şehirdeki hâkimiyetine kadar ki süreçte çalkantılı bir durum geçirmiştir. Öte yandan XI. yüzyılın başlarından itibaren İran’ın, Türkler tarafından fethedilmeye başlanması neticesinde Rey şehri Türklerin hâkimiyetine geçmiştir. Gazneliler ile başlayan bu dönem, Gazneliler içinde yaşanan Türkmen meselesi nedeniyle şehirde bir takım karışıklıklar yaşanmasına sebebiyet vermiştir.  Şehirdeki siyasi istikrâr ancak Gaznelileri mağlup ederek ortaya çıkan Selçukluların şehre egemen olması ile başlayacaktır. Bu çalışmada Selçukluların ortaya çıkışı sırasında Rey şehrinin durumu incelenmiş olup, bu bağlamda Rey’deki Büveyhî idaresinin sonu ve Gaznelilerden Selçukluların hâkimiyetine kadar ki dönem ele alınmıştır.