ARAPÇA KAYNAKLARIN TERCÜME PROBLEMİNE BİR ÖRNEK: İBN KALÂNİSÎ ŞAM TARİHİNE ZEYL

Öz

Türk tarihine ve münhasıran Ortaçağ dönemine ait kaynakların neşir ve tercümelerinin önemli bilimsel etkinlik olduklarına kuşku yoktur. Özellikle Selçuklu döneminin kaynakları, Farsça ve ağırlıklı olarak Arapça yazılı haldedir. Bu kaynakların bir kısmı çağdaştır, bir kısmı ise geç dönemde kaleme alınmışlardır. Bunlar arasında önemli sayıda eser, modern tarihçiler ve mütercimler tarafından Türkçeye tercüme edilmiş ve yayımlanmıştır. Bu neşriyat içinde akademik kaygıyla yapılan tercüme örnekleri tarih bilimine katkıda bulunan çalışmalardır. Ancak akademik ve bilimsel olma iddiasıyla hazırlanan bazı tercüme eserlerde ciddi çeviri ve neşriyat problemleri göze çarpmaktadır. Nitekim yanlış ibareler, hatalı yer ve şahıs adları vb. çeviri yanlışları bu tür tercüme kitaplarda rastlanmaktadır. Öyle ki bazı eserler eksik metin olarak tercüme edilmiş ve yayımlanmıştır. Bu münasebetle bu yazıda, böyle tercümelerden biri olan, meşhur müelliflerden İbnü’l-Kalânisi’nin eseri olduğu iddiasıyla Şam Tarihine Zeyl adıyla neşredilen Türkçe çeviri kitabın durumu ele alınarak değerlendirilecek ve tercüme sıhhati bakımından tahlili yapılacaktır.