İBN SÎNÂ VE EL-KÂNÛN Fİ’T-TIBB ESERİNİN ORTA ÇAĞ AVRUPASI TIP FAKÜLTELERİ DERS MÜFREDATLARINA TESİRİ

Öz

Ebu Ali el-Hüseyin b. Abdullah b. Ali 980 yılında Buhara yakınlarındaki Afşana ya da Efşene’de ilim ve alime değer veren bir babanın oğlu olarak dünyaya gelmiştir. Evlerinde tertip edilen ilim meclislerine şahit olması onda küçük yaşlarından itibaren ilme öğrenmeye karşı bir merak uyandırmıştır. 16 yaşına kadar birçok ilim dalında yetkinlik kazanan İbn Sînâ, bu yaştan sonra tıp ilmine merak salmış ve gelmiş geçmiş en iyi üç doktor arasına ismini altın harflerle yazdırmayı başarmıştır. Beş kitaptan oluşan el-Kânûn fi’t-Tıbb adlı eserine 1012 senesinde başlamış ve on yılı aşkın bir sürede bu eseri tamamlamıştır. İbn Sînâ, asla kopyacı olmamış bilakis Galen ve Hipokrat’ın birçok görüşünü bu eserinde çürütmüştür. Kendisi saray hekimi olan İbn Sînâ, bu eseri kaleme alırken ilim aleminde nasıl bir yankı oluşturacağına dair bir düşünceye sahip olmuş mudur bilinmez. Bununla birlikte, eseri uzun yıllar hem Müslüman hem de Batılı ilim adamları tarafından başvuru eseri olarak kullanılmıştır.

İbn Sînâ ve eserinin Batı’ya tesiri ile ilgili birçok çalışma yapılmıştır. Yapılan bu çalışmalarda eserin genelde Batı dillerine çevrileri üzerinde durulmuş; ders müfredatlarına etkilerinden ise bahsedilmemiştir. Bu çalışmada, öncekilerden farklı olarak, İbn Sînâ ve eseri el-Kânûn fi’t-Tıbb’ın Orta Çağ Avrupa ilim dünyasında ve tıp okulları ders müfredatlarında yaptığı etki ortaya konulmaya çalışılmıştır.